پمپ خودمکش یا سوپاپ سرخود Self-priming valve pump از خانواده پمپ گریز از مرکز (Centrifugal pump) است و قالبا در واحد های فاضلاب صنعتی و شهری مورد استفاده قرار می گیرد. پمپ های خودمکش فاضلابی دارای مکش بالایی می باشند و با یک بار هواگیری قادر به پمپاژ مایع از عمق ۷ متر هستند.
در تاسیساتی که پمپ ها در ارتفاعی پایین تر از منبع مکش نصب می شوند، پمپ در تمام مواقع پر از آب می باشد؛ و این شرایط، برای تمام پمپ های با سرعت مخصوص بالا و همچنین آنهایی که نیاز به ارتفاع مکش مثبت (NPSH) زیاد دارند، متداول است. بنابراین پمپ هایی که مکش آنها به صورت منفی صورت می گیرد (یعنی مخزن مکش آنها پایین تر از سطح ارتفاع پمپ قرار دارد)، قبل از راه اندازی همواره باید از آب پر شوند.
لوله مکش پمپ های گریز از مرکز را نیز باید قبل از راه اندازی، کاملا پر از آب کرد که البته این کار برای انجام صحیح عمل مکش در این پمپ ها انجام می شود.
اهمیت پمپ خودمکش Self-priming valve pump
پمپ های خودمکش دارای پروانه مخصوصی هستند که در طرف مکش پروانه پمپ اصلی نصب می شوند که هنگام راه اندازی، ابتدا این پروانه، پوسته و لوله مکش را از هوا تخلیه کرده و پس از پر شدن پوسته پمپ از سیال، پروانه اصلی شروع به کار می کند. در ضمن با استفاده از وسایل کمکی نیز می توان پمپ‌ها را به صورت خودمکش در آورد. در پمپ های خودمکش، احتیاجی نیست که لوله مکش آنها از آب پر شود.
پمپ های جابجایی مثبت رفت و برگشتی و دورانی، در شرایط مناسب، تا حد مکش کل۵/۸ متر خودمکش هستند ولی در هنگامی که لوله مکش طولانی باشد و یا در شرایط نصب خاص باید هواگیری و سپس راه اندازی گردند. پمپ دیافراگمی و پیچی نیز، هنگامی که به صورت خشک راه اندازی می شوند توانایی مکش را داشته و در نتیجه خود مکش هستند.
نکته: پمپ های تیغه ای، فقط برای سرعت های بالاتر از «سرعت حداقل» به صورت خود مکش عمل می کنند.
پمپ های گریز از مرکز یا بقیه پمپ های روتودینامیک (جریان مختلط یا جریان محوری) خودمکش نیستند، زیرا هنگام خشک بودن، قادر به خارج کردن هوا از محفظه پمپ نمی باشند. در حقیقت، بجز یک مورد Channel Regenerative Pump side پمپ های روتودینامیک به طور کلی قابلیت خارج کردن هوا از محفظه، پروانه و خط مکش را ندارند؛ اگرچه با استفاده از روش ها و یا طرح های ابداعی، می توان آنها را به صورت خودمکش در آورد.
شرایط اصلی خودمکشی برای پمپ های گریز از مرکز، این است که:
- سیال پمپ شونده باید قابلیت وارد کردن هوا را به صورت حباب داشته باشد تا هوا از قسمت مکش پمپ خارج شود.
- بعد از اینکه مخلوط سیال هوا از طریق پره تخلیه شد، باید به هوا امکان جدا شدن از سیال داده شود و همچنین امکان خارج شدن یا جارو شدن هوای جدا شده نیز از طریق خروجی فراهم شود.
بنابراین، چنین پمپ خودمکشی در سمت رانش، به یک جدا کننده هوا که اغلب یک محفظه نسبتا بزرگ یا مخزن است که می تواند به محفظه پمپ بچسبد یا درون محفظه ساخته شود، احتیاج دارد.
نحوه کار پمپ های خودمکش
در پمپ خودمکش گریز از مرکز، وقتی پره ها به چرخش در می آیند، خلأ به وجود آمده و هوا را به داخل پمپ کشیده و با مایع درون محفظه مخلوط می کند. مخلوط هوا و مایع به محفظه مکش که هوا را جدا می کند کشیده می شود، هوای جدا شده از مجرای خروجی خارج می گردد و مایع، به علت جرم حجمی بیشتر، برگشته و دوباره چرخش می یابد. هنگامی که تمام هوا از لوله مکش تخلیه می شود، پمپ، راه اندازی شده و مثل یک پمپ گریز از مرکز معمولی کار می کند. این پمپ، می تواند مخلوط هوا و مایع را نیز جابه جا کند.
شیر یک طرفه ای که روی خط مکش پمپ نصب شده، از برگشت مایع جلوگیری می کند؛ بنابراین هنگامی که پمپ دوباره راه اندازی می گردد، زمانی برای خودمکشی صرف نخواهد شد. وقتی هوا وارد خط مکش شد، شیر یکطرفه، وجود مایع کافی در محفظه پمپ برای راه اندازی مجدد را تضمین می کند.
روند راه اندازی پمپ خودمکش افقی
برای راه اندازی پمپ خودمکش افقی مراحل زیر طی شود.
- برای راه اندازی خوب، باید سیال کافی درون محفظه وجود داشته باشد سیال، هوا را به داخل پره می کشد.
- مخلوط هوا – مایع، از حلزونی خارج شده و وارد محفظه جدا می گردد. مخلوط هوا – مایع در محفظه، با روش ته نشین شدن مایع و تخلیه هوا،از شیر تخلیه جدا می شود. مایع بدون هوا از طریق مسیر کنار گذر برای مکش مجدد به پره ها بر می گیردد با ورود مجدد هوا، سیکل خروج گاز برای کاهش فشار در لوله مکش ادامه می یابد.
- مایع در لوله مکش بالا می آید تا کاملا پر شود؛ آنگاه پمپ مانند پمپ های گریز از مرکز، با مکش مرکزی عمل می کند. پس از راه اندازی، فشار افزایش یافته در درون حلزونی، جریان را از طریق باز کردن مسیر کنارگذر، بر می گرداند.
میتوانید برای استعلام قیمت پمپ خودمکش فاضلابی به قسمت ارتباط با ما مراجعه فرمایید تا با کارشناسان ما در تماس باشید.
