در حال حاضر پمپ سانتریفیوژ یا همان گریز از مرکز در عرصه صنعت کشور، کاربرد و جایگاه ویژه ای دارد. این نوع پمپ با انواع و اشکال مختلف و طراحی های گوناگون تولید و روانه بازار می شوند. در حقیقت تفاوت هایی که در این پمپ ها اعمال شده، آنها را به لحاظ کارایی نیز از هم تفکیک می کند. اگر بخواهیم پمپ های سنتریفیوژ را از حیث نوع طراحی و قطعات، به دو گروه کلی تقسیم کنیم، در یک طرف پمپ های پره باز را داریم، و در سوی دیگر پمپ های سانتریفیوژ پروانه بسته قرار می گیرند. در این مطلب به موضوع تفاوت پمپ پروانه باز و پروانه بسته می پردازیم و کارایی هر کدام را بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.
پروانه پمپ های سانتریفیوژ
از میان اجزای پمپ های گریز از مرکز، قطعه پروانه یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین قطعات است. هر پروانه با اندازه قطر، تعداد پره ها، ارتفاع هر عدد پره، متریال کلی پروانه و باز یا بسته بودن خود، می تواند کارایی پمپ را به طور کلی تغییر دهد. چراکه این قطعه وظیفه هدایت سیال از مرکز به لبه های بیرونی را ایفا می کند و نقش بسزایی در تعیین میزان هد و دبی پمپ های سانتریفیوژ ایفا می کند. در پی حرکت چرخشی پروانه، سیال به مرکز پروانه کشیده میشود و با کمک پره‌ها نیروی سانترفیوژ لازم را برای بیرون راندن سیال از داخل پمپ به خارج، ایجاد میکند.
پمپ پره بسته
از میان ویژگی هایی که برای پروانه ها ذکر کردیم، نوع باز یا بسته بودن آنها سرنوشت ساز تر است. به طور مثال: پمپ دارای پروانه بسته، تنها برای جابجایی سیال های تمیز مانند آب، می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در نوع پروانه بسته، پره‌ها بین دو صفحه دایره‌ای شکل قرار گرفته و سیال ناگزیر است از طریق کانال بین این دو صفحه و البته پره‌های پروانه عبور کند. یک پمپ پره بسته قادر است بیشترین جریان سانتریفیوژ را پمپ ایجاد کند.
بین پمپ های پروانه باز و پروانه بسته، نوعی دیگری نیز هست که به آن پروانه نیمه باز گفته می شود. در این مدل پمپ سانتریفیوژ، پره ها از یک طرف خود، به یک صفحه دوار وصل شده و در سمت دیگر به بخش داخلی پمپ، باز است. این نوع پروانه نسبت به طرح پره بسته کارآیی کمتری داشته و سیال در میان پره ها با سیال درون کله گی در ارتباط می باشد. با این وجود به کمک این نوع پروانه پمپ میتواند درست مثل مدلهای پمپ کف کش و پمپ کشاورزی، سیالاتی همراه با میزان مشخصی ذرات معلق و ویسکوزیته بالاتر را پمپاژ نماید.
پمپ پره باز
در پمپ های گریز از مرکز یا همان سانتریفیوژ که پروانه آنها مدل پره باز نامیده می شود، فضای پره ها از دوطرف پروانه، باز است و طبیعتا حال که پره‌ها از هیچ طرفی تکیه گاه ندارند، در مقایسه با دو مدل دیگر ضعیفتر عمل میکنند، چراکه در این مدل سیال بین پره ها با سیالی که درون کله گی است کاملا در ارتباط بوده و این باعث می شود که پروانه کارآمدی کمتری نیز داشته باشد.
پمپ های پروانه باز برای انتقال سیال هایی که دارای ذرات جامد معلق و ناخالصی هستند طراحی شده است. به طور مثال پمپ های لجن کش و فاضلابی از انواع پمپ هستند که با استفاده از پروانه های پره باز، قادر به جابجایی سیالات دارای ذرات و یا مواد خمیری هستند. معمولا طراحان قطعات پمپ، به منظور افزایش مقاومت پروانه در اثر شکستگی هنگام جابجایی سیالات حاوی مواد جامد، ارتفاع پره ها در این مدل پروانه (پروانه باز) را کمتر در نظر می گیرند. البته نوع آلیاژ قطعات پمپ، نقس اساسی در افزایش طول عمر و جلوگیری از خرابی پمپ ایفا می کند.
